Bebeklerde pişik, vücudun tahriş olması sebebiyle meydana gelen bir cilt hastalığıdır. Vücudun belli başlı noktalarında görülmektedir. Sıklıkla görüldüğü yerler bez bölgesidir (bkz: popo, genital bölge ve kasıklarda). Kızarıklık, kabarıklık ya da gerginlik şeklinde ortaya çıkar ve bunlara hafif döküntü de eşlik edebilmektedir.
Pişik olan bebeklerde, banyo yaptırılması sırasında ve bez değişimi esnasında normale göre daha fazla ağlama görülmektedir. Bebeğin poposunda uzun süre duran bezler, bez değişiminden sonra ya da banyodan sonra bebek poposunun ıslak ya da nemli bir şekilde bırakılması pişiğe yol açmaktadır. Bazı temizleme mendilleri de pişiğe sebep olabilmektedir. Bebeğin cildinin en hassas, ince ve yüksek pH değerine sahip olduğu, daha sık kaka yapıp, diş çıkardıkları ilk on iki aylık zaman diliminde pişik oluşumu daha sık gözlenebilmektedir.
Bebeklerde Pişik Neden Olur?
Pişik olarak adlandırılan ammonia dermatitis, her üç bebekten birinde görülmektedir. Bebek dışkısında mevcut olan bakteriler, idrardaki amonyak ve sıcak hava gibi tesirler sebebiyle oluşabilmektedir. Özellikle hassas ciltli, fazla kilolu ve kalınca giydirilen bebeklerde sıkça rastlanılmaktadır. En çok pişik görülmesine yol açan etmen ise hassas cilt dokusunun ıslak bırakılmasıdır. Kullanılan bebek bezlerinin içerisinde yer alan malzemelerin cilt dostu olmaması da pişiğe neden olabilmektedir. Bu sebeple bebek bezi seçimine dikkat edilmelidir.
Bebeklerin bezleri düzenli ve sürekli olarak değiştirilmelidir. Islak olarak kesinlikle bekletilmemelidir. Aksi takdirde ıslak kalan bebek poposunda pişik meydana gelebilmektedir. Bebeklere banyo yaptırılması ve doğru bir şekilde popo temizliğinin yapılması ile pişiğin önüne geçilebilmektedir. Bakteriler, ıslak ve havasız ortamda çoğalırlar ve lezyon sürecini hızlandırırlar. Bu sebeple temizlik son derece önemlidir. Ayrıca bebeklerde pişiğe yol açan durumlar bilinmeli ve bunlara karşı önlem alınabilir.
Bebeklerde pişik oluşumuna yol açan faktörler Şunlardır ;
- Çok sık kaka ve idrar yapma
- Antibiyotik
- Ek gıda tüketimi
- Bakteri veya mantar enfeksiyonu
- Sürtünme
- Kirli bezler
- Alerji (bilhassa ıslak mendil gibi ürünlere karşı)
- Bebeğin cildinin düzgün kurutulmaması
- Katı gıdalara geçiş
- Kalıtsal hastalıklar
- Çinko eksikliği
Pişik Nasıl Anlaşılır?
Bebeklerde pişik, kendini öncelikle gözle görülür bir kızarıklık ile belli edebilmektedir. Tabii her kızarıklık da pişik anlamına gelmeyebilir. Kızarıklık olan bölgeye temas sırasında veya buraya herhangi bir şey sürüldüğü vakit bebeğinizin canı yanıyorsa pişik oluşmuş demektir. Pişik her zaman kendini kızarıklık olarak göstermeyebilirler. Bazen noktalı halde de görüldüğü olur. Yanak ve boyun bölgesinde görülen pişikler, ekseriyetle noktalı kızarıklıklar halinde olmakta ve döküntü de oluşmaktadır.
Bebeklerde Pişik Çeşitleri
Pişiğin herhangi bir şekli bulunmamaktadır. Kendini farklı formlarda gösterebilmektedir. Parmak arasında olduğu zaman buna mantar da eklenebilir ve nihayetinde mantar görüntüsü oluşabilmektedir. Bu türden dermatolojik rahatsızlıklarda şiddetli kaşıntı baş gösterir. Ancak pişik her zaman mantarla görülmez. Pişik, vücudun tüm büklüm noktalarında tezahür edebilmektedir. Hatta dudak çevresinde ve alt ile üst dudak birleşim alanlarında da görülebilmektedir. Bu pişik türü beyaz bir doku şeklinde oluşur ve mantara kolaylıkla dönüşebilir.
Cilt yüzeyinde cildi dış faktörlere karşı koruyucu bir bariyer vazifesi gören ince bir yağ tabakası vardır. Amonyak gibi etkiler yağ tabakasının koruyucu vazifesini inhibe ederek, tahriş olmasına sebebiyet verir. Bebek bezinin sıklıkla değiştirilmemesi sonucu idrar uzun süre cilde temas eder ve burada yer alan bakteriler üreyi amonyağa çevirir. Ortaya çıkan amonyak da derinin koruyucu vazifesini yitirmesine sebep olarak pişiği meydana getirir. Bebeklerde pişik oluşumu sıklıkla bu sebepten olmaktadır. Pişik, genital organ çevresi, kasık ve kalça bölümünde ciltte kırmızı ıslak bir görüntü şeklindedir ve sızlama, yanma gibi etkiler oluşturur. Bebeklerde en çok alt bezinin temas ettiği yerlerde vuku bulur.
Bebeklerde Alerjik Pişik
Ek besinlerin verilmesi sonucunda bebeklerin metabolizması alerjik bir reaksiyon meydana getirebilmektedir. Besin alerjisi sonucunda pişik oluşumu da gözlemlenebilmektedir. Ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle birlikte takribi olarak yüzde 2 ila 4 arasında görülen inek sütü alerjisinin, bebeklerde pişiğe yol açtığı saptanmıştır. Bebeklerde Süt Alerjisi Neden Olur? adlı makalemizi okuyarak bu konu hakkında detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. Ceviz, fındık ve fıstık gibi kuruyemişlerin; kivi, çilek tarzı meyvelerin ve domates türü sebzelerin de besin alerjisi oluşturduğu bilinmektedir. Bunlardan başka baharatlı, acılı besinler ve asitli, gazlı içecekler de pişik oluşumunu tetikleyebilmektedir. Bu yüzden bu türden yiyeceklerin ve içeceklerin bebeğe verilmemesi gerekir. Uzmanlarca emziren annelerin de pişik vb. görülmesi halinde bu tarz besinlerden uzak durması gerektiği salık verilmektedir.
Bu Konuyu Mutlaka okumalısınız ; Emziren Anne ve Bebek için Faydalı Yiyecekler Nelerdir?
Bebeklerde Pişik Nasıl Geçer?
Bebeklerde pişik oluşmaması ve oluşan pişiğin geçmesi için bezlerin sürekli ve düzenli olarak değiştirilmesi gerekir. Cildin temiz ve kuru tutulması son derece önemlidir. Sürtünmenin sebebiyet vereceği tahrişi önlemek adına rahat ve bol giysiler kullanmak icap eder. Alt değiştirme sırasında pişik önleyici ürünler kullanılabilinmektedir. Bebeğin hassas cildine uyumlu pH derecesinde olan yağlar uygulanabilmektedir. Pişiğin önüne geçmek için gereken en önemli şey hijyenin sağlanmasıdır. Bebek bezinin bağlandığı bölgenin mutlaka temiz, kuru ve serin tutulması lazımdır.
Bebeğin altını sık aralıklara en az 2 saatte bir olacak şekilde temizlemeli ve mümkün mertebe temizlikten sonra hemen alt bezi bağlanmamalı, cildin on veya on beş dakika kadar hava ile temas etmesi sağlanmalıdır. Bel bölümünü fazla sıkmaktan kaçınmalıdır. Bebeğin kilosuna ve boyuna göre bez kullanılmalıdır. Parfüm ve kimyasal madde ihtiva etmeyen ürünlerle bebeğin altı temizlenmeli, örneğin temiz bir pamuğu ılık suya batırarak alt temizliği yapılmalıdır. Islak mendil tarzı zararlı ürünlerin kullanımından kaçınmalıdır. Sabun ve su yordamıyla vücuda yapışan idrar ve gaita izale edilmelidir.
Bebek Pudrası Pişiğe iyi Gelir mi?
Temizlik mendilleri kullanılmak isteniyorsa yumuşak olanları seçilebilir. Cilde nefes aldıran kıyafetler tercih edilmelidir. Bebeğin sıvı tüketimine özen göstermeli ve yeterince su tükettiğinden emin olmalıdır. Emziren annelerin antibiyotik tarzı ilaçların kullanımından kaçınmaları pişiği engellemeye yardımcıdır. Bebeğin beslenmesine azami derecede önem göstermelidir. Pişik olan yerleri sabunla yıkamaktan kaçınmalıdır.
Bebek pudrası pişiğe iyi gelir mi sorusu çok sorulmaktadır. Bebek pudraları, vücuttaki suyu çekip, nemi aldığı için, pişik oluşumuna yol açabilmektedir. Bu yüzden bebek pudrası kullanımından kaçınmalıdır. Çocuk bezini değiştirdikten sonra elleri güzelce yıkamalıdır.
Bebeklerde pişik sorununu gidermek için, idrarın pişiğe ulaşması engellenmelidir. Örneğin, bebeğin altını güzelce temizledikten sonra koruyucu bir merhem veya pişik kremleri uygulanarak idrarın pişik olan kısımlara ulaşması engellenebilmektedir. Ayrıca kremlerle döküntülerin etkileri hafifletilerek, tahriş azalabilmektedir. Doktorların önerisi doğrultusunda ve önerdiği miktarca çinko oksit içeren pişik kremleri kullanmanız olacaktır.
Cildi yakmama hususiyetine ve cildi onarıcı bir yapıya sahiptir. Aynı zamanda da toksik etki barındırmaz. Bebeklerde pişiğe ne iyi gelir sorusuna cevap verdikten sonra, pişiğin geçmesi noktasında kısaca şunu söyleyebiliriz: Bebeğin poposu kuru ve temiz tutulduğu, hekimin önerdiği pişik kremi uygulandığı takdirde pişik sorunu kısa zamanda ortadan kalkacaktır.